قهوه چیست؟ هر آنچه که باید از گیاه قهوه بدانید

زمان تقریبی مطالعه: 7 دقیقه
قهوه چیست؟ هر آنچه که باید از گیاه قهوه بدانید

قهوه چیست؟

گیاه قهوه با نام علمی کافیا (Coffea) یکی از سَرده های گیاهان گلدار از خانواده روناسیان (Rubiaceae) است که در مناطق گرمسیری و اکثراً در کمربند استوا رشد می کند. گیاه قهوه یک گیاه همیشه سبز در نظر گرفته می شود و به میانگین 60 اینچ بارش سالیانه برای باردهی نیاز دارد.

نحوه کاشتن و رشد گیاه قهوه

کاشتن قهوه دارای دو مدل سنتی و مدرن است. در مدل سنتی، کشاورزان در فصلی که بارش ها افزایش می یابد، چند عدد از بذرهای قهوه را درون حفره ای قرار می دهند و روی آن را با خاک می پوشانند و منتظر جوانه زدن گیاهان می مانند که اغلب آن بذرها تبدیل به جوانه نمی شوند.

 

در مدل مدرن، ابتدا در گلخانه نسبت به کاشتن و جوانه زدن دانه های قهوه اقدام می کنند، سپس بعد از گذشت 12-6 ماه، نسبت به انتقال آن جوانه ها به مزارع اقدام می کنند و با فاصله معینی از یکدیگر کاشته می شوند تا کار کشاورزان را هنگام چینش میوه درخت سخت نکنند.

By Roger Burger - Own work, CC0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=84501674

اندازه گیاه قهوه

گیاه قهوه با توجه به نژاد و دسته بندی های علمی آن، می تواند بوته، درختچه و یا درخت باشد. به طور مثال، گیاه قهوه عربیکا دارای ارتفاعی بین 200-185 سانتی متر است در حالیکه ارتفاع گیاه قهوه اکسلسا به 900-800 سانتی متر نیز می رسد. به همین دلیل، به تناسب گونه گیاه، می توان برای گیاه قهوه از نام های بوته، درختچه و درخت استفاده نمود.

 

همچنین، در بسیاری از مزارع، درختان قهوه را هرس کرده و ارتفاع آنها را کاهش می دهند تا فرآیند چیدن گیلاس قهوه راحت تر شود. به همین دلیل، اکثراً به شکل بوته یا درختچه مشاهده می شود.

برگ، شکوفه و میوه گیاه قهوه

درختان قهوه دارای برگ های همیشه سبز و براق هستند. شاخه های این درختان به صورت دوتایی در خلاف یکدیگر رشد می کنند، طول زیادی ندارند و گیلاس های قهوه با تراکم بالا بر روی هر شاخه مشاهده می شود.

شکوفه های گیاه قهوه شبیه به یاسمن هستند و در شاخه های درخت، به وفور در کنار یکدیگر دیده می شوند.

میزان عمر و مدت باردهی گیاه قهوه

یک گیاه قهوه می تواند تا 100 سال عمر کند، اما حدوداً از سنین 7 الی 20 سالگی محصول می دهد. نحوه نگهداری صحیح باعث می شود تا مدت زمان باردهی محصول بیشتر شود.

 

همچنین، یک درخت قهوه به صورت میانگین سالیانه 5 کیلو شکوفه قهوه تولید می کند که از آن میان، 1 کیلو دانه قهوه برداشت می شود که با رست شدن و از دست دادن بخشی از وزن خود، میزان قابل مصرف آن از 1 کیلو نیز کمتر می شود.

گیلاس قهوه

در فاصله حدود بین 40 الی 60 روز از زمان نمایان شدن شکوفه ها، کم کم شاهد آن خواهیم بود که شکوفه ها تبدیل به میوه هایی همانند گیلاس با رنگ های سبز می شوند که اصطلاحاً به آنها «گیلاس قهوه» گفته می شود. به مرور زمان، با توجه به نوع گیاه قهوه، می توان انتظار میوه هایی با رنگ زرد، نارنجی، صورتی، قرمز و جیگری را داشت که نشان دهنده رسیدن میوه و آمادگی برداشت آن می باشد.

دانه قهوه یا هسته قهوه؟!

جالب است بدانید که قهوه ی مصرفی ما، در واقع هسته گیلاس قهوه هستند. هر گیلاس قهوه در حالت عادی و بدون خطا دارای 2 عدد هسته در بخش داخلی است که اطراف آن را گوشته احاطه کرده و سطح آن با روکشی که به نام «پوست نقره ای» مرسوم است، پوشانده شده است. پس واقعیت آن است چیزی که به نام دانه قهوه (Coffee Bean)  در بازار به فروش می رسد، در واقع هسته قهوه (Coffee Seed) است ولی با توجه به اینکه در بازارهای جهانی از آن به عنوان دانه قهوه یاد می شود، ما نیز در فروشگاه قهوه شکوهیان آن را دانه قهوه می نامیم.

دانه معیوب قهوه؛ پی بری (Peaberry) یا کاراکول (Caracol):

در حالت عادی و طبیعی، هر میوه قهوه (Coffee Fruit) یا گیلاس قهوه دارای 2 عدد هسته می باشد، اما بعضی اوقات ممکن است در برخی از میوه ها، به دلیل بروز  یک عیب طبیعی، این دو هسته از یکدیگر تفکیک نشده و به جای داشتن دو هسته شبیه به لوبیا، تبدیل به یک هسته بزرگتر و گردتر شبیه به نخود شود. این دانه های معیوب در زبان انگلیسی اصطلاحاً «پی بری» و در زبان اسپانیایی «کاراکول» نامیده می شوند و حدوداً 5 درصد از هسته های قهوه را شامل می شود.

 

پی بری ها در جهان طرفداران خود را دارند و بسیاری از افراد این دانه های قهوه را بیشتر از دانه های معمولی قهوه می پسندند و اعتقاد دارند که این دانه ها شیرین تر و دارای غلظت کمتر و عطر و طعم قوی تری هستند. به همین دلیل، این دانه ها در فرآیند غربالگری از دانه های دیگر جدا شده و به صورت مجزا به فروش می رسند.

اشتراک گذاری
اشتراک‌گذاری
با استفاده از روش‌های زیر می‌توانید این صفحه را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.